Biyoloji Bilimi
Bilim Nedir ?
Arkadaşlar ilk olarak bu sorunun cevabını bulalım. Bilim ; neden,niçin ve nasıl soruları ile ortaya çıkan bir problemin seçilip,deney ve gözlemlerle problemin çözüme ulaştırılması süresince ortaya konulan düzenli bilgilerdir. Kısacası bilim tarafsız gözlem ve deneylerle elde edilen düzenli bilgi birikimidir.
Bilimle uğraşan kişilere bilim insanı (eski adıyla bili adamı) denir. Bilimin özü merak ve araştırmadır. Araştırma bilinmeyeni öğrenmek içi yapılan planlanmış çalışmalardır.
Bilim İnsanının Özellikleri
Meraklıdır ve Gözlemcidir Kararlıdır Tarafsızdır Şüphecidir Sabırlıdır Elindeki Yöntemleri En İyi Şekilde Yararlanabilme Yeteneğine SahiptirBilimsel Çalışma Yöntemleri
Bilim insanlarının bir araştırma yapabilmesi için ilk önce problemi belirlemesi ve bu problemi bütün ayrıntılarıyla ırtaya koyabilmesi gerekir.
Problemin BelirlenmesiBilim adamları bir olay karşısında neden,niçin soruları sorar. Eğer cevap alamıyorsa bir problem var demektir.
Verilerin ToplanmasıProblemle ilgili araştırma yapılabilmesi ve sorulara uygun cevap verilebilmesi için problemle ilgili veriler bir cinayet masasında çalışan dedektifin hassasiyetiy ile toplanır.
Veri : Problemle ilgili gerçeklerdir.
Gerçek : Hemen hemen herkes tarafından aynı şartlar altında yapıldığında aynı sonuçlarla tekrarlanabilen gözlemler ve bilimsel sonuçlardır.
Gözlem Yapmak : Problemle ilgili toplanan verilerin biraraya getirilmesi,toplanması ve yorumlanması sürecidir. Gözlem bilimse çalışmanın her aşamasında yapılabilir. Gözlem iki şekilde gerçekleşebilir.
Nitel Gözlem : Sadece duyu organlarıyla yapılan gözlemlerdir.Nicel Gözlem : Ölçü aletleri yardımıyla yapılan gözlemlerdir.| Sorularda "hangisi nitel gözlemdir ?" veya "hangisi nicel gözlemdir ?" diye sorulursa yapılması gereken şey çok basittir. -Şıklarda RAKAMSAL ifade varsa kesinlikle nicel gözlemdir. |
Hipotezin KurulmasıEldeki verilerin yorumlanması sonucu,problemin çözümü ile ilgili ortaya konan geçici çözüm yoluna hipotez denir.Eğer bir hipotez kontrollü deneylerle doğrulanmıyorsa yanlıştır. Yanlış olan hipotez değiştirilmelidir.
| "İyi bir hipotezin sahip olması gereken özellikler nelerdir ?" gibi sorularla karşılaşabilirsiniz. İyi bir hipotezde şu özellikler olmalıdır.Eldeki verilere uygun olmalıYeni gerçeklerin bulunmasına imkan tanımalıTahminlere açık olmasıDeney ve gözlemlere açık olmalıGerektiğinde değiştirilebilmeliBilimsel gerçeklere ters düşmemeli |
Tahminler YapılmasıKurulan hipotezin geçerliliğini araştırmak için hipotezle ilgili tahminler yapılır. Tahminlerde amaç yeni doğruları elde etmektir.
Tahmin : Eldeki verilerle,akla,mantığa ve seziye dayalı konu ile ilgili sonuçları hesap edebilme gayretidir. Tahminler genellikle "Eğer hipotezim doğru ise ...... olmalıdır." şeklinde olur.
| Örneğin "Bütün bitki hücrelerinde kloroplast vardır." şeklinde hipoteze karşılık "Eğer bu hipotez doğru ise bitkinin kök hücrelerinde de kloroplast bulunmalıdır." tahmini yapılır. |
Kontrollü Deney ve GözlemlerKontrollü Deney : Bir deneyde sadece bir faktör değiştirilerek,değiştirilen faktörün olay üzerine etkisinin incelenmesidir.
| Örneğin bitki büyümesine giberellin hormonunun etkisi incelenilecek ise aynı özellikteki ve aynı şartlarda yetiştirilen bitkiler kullanılır. Bir grup bitkiye giberellin hormonu verilmezken,bir grup bitkiye farklı miktarda giberellin verilerek büyümeleri karşılaştırılır. |
Teori OluşmasıTeori : Kökleşmiş bir hipotezdir. Teorinin birden fazla hipotezle desteklenmiş olması gereklidir.Teorenin hipotezden farkı,yeni bulgularla desteklenmeye devam etmesi ve üzerinden uzun bir zaman geçmiş olmasıdır.
Teori hipoteze oranla gerçeğe daha yakındır.
KanunTeori uzun bir süreç içersinde hiçbir itiraza ihtimal bırakılmayacak şekilde evrenselleşir ve bilimselgerçeklere dönüşürse kanun halini alır. Bilimsel çalışmanın son aşamasıdır.
| Kanunlar kesindir ve asla değiştirilemez. Herkes tarafından kabul edilirler. Örneğin yer çekimi kanunu,Mendel kanunları ve suyun kaldırma kuvveti (vb.) gibi kanunlar mevcuttur. |
Not : Yapılan deney ve gözlemler(Kontrollü deney aşaması) hipotezi desteklemezse tekrar hipotez kurulur(Hipotez kurma aşamasına geri dönülür)
Biyoloji Bilimi (Sayfalar : 1 2 3 )